Κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι εξαιρετικά επικύνδυνο για το σώμα, τον άμεσο οικογενειακό περίγυρο, το περιβάλλον αλλά και για την οικονομία μας. Περισσότερες από 700 προσθήκες χημικών έχουν ανιχνευθεί στα τσιγάρα. Μερικά από αυτά έχουν ταξινομηθεί ως τοξικά και δεν επιτρέπονται στις τροφές.
Με το που θα ανάψει ένα τσιγάρο αγγίζει την θερμοκρασία των 2000 βαθμών Φαρενάιτ. Εξαιτίας αυτής της θερμοκρασίας απελευθερώνονται χιλιάδες χημικές ενώσεις που περιλαμβάνουν δηλητηριώδης ουσίες όπως μονοξείδιο του άνθρακα, υδρογονούχο άλας, τουλάχιστον 43 καρκινογόνες ουσίες και πολυάριθμα ματαλλαξιογόνα. Όλα αυτά μεταφέρονται στο σώμα όταν ο καπνιστής εισπνέει το καπνό.
Το κάπνισμα είναι επικίνδυνο εξαιτίας της νικοτίνης. Η νικοτίνη περιέχεται στο καπνό. Είναι άχρωμη και άοσμη. Προκαλεί ωστόσο ψυχικό και σωματικό εθισμό και ωθεί τους καπνιστές στο να καπνίζουν το ένα τσιγάρο μετά το άλλο.
Η νικοτίνη αυξάνει τόσο τους καρδιακούς παλμούς όσο και την αρτηριακή πίεση. Ο καπνιστής αμέσως αισθάνεται πιο ζωηρός και ξεκούραστος. Σε λιγότερο από 30 λεπτά ωστόσο, περίπου η μισή από τη νικοτίνη παρέμεινε στο αίμα και ο καπνιστής αρχίζει να αισθάνεται λιγότερο ζωηρός και περισσότερο νευρικός.
Υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι από το κάπνισμα. Η πίσσα από τον καπνό συσσωρεύεται στις βρογχικές σάλπιγγες που οδηγούν στα πνευμόνια. Ο καυτός καπνός καίει τα μικρά βλεφαροειδή κύτταρα που εγκλωβίζουν βλαβερά μόρια πριν εισέλθουν στους πνεύμονες.

Μονοξείδιο του άνθρακα

Το κάπνισμα αυξάνει επίσης τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα στα πνευμόνια. Αυτό το δηλητηριώδες αέριο προσροφάται γρήγορα από το αίμα μειώνοντας έτσι την ικανότητά του να μεταφέρει οξυγόνο.
Ως αποτέλεσμα, ο καπνιστής πρέπει να καταβάλλει μεγαλύτερη σωματική προσπάθεια για να εκπληρώσει μια εργασία που κάνει ένας μη-καπνιστής. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια μιας επίπονης εργασίας η καρδιά θα πρέπει να δουλεύει πιο σκληρά. Αυξημένα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην όραση, αντίληψη του χρόνου και στο συντονισμό.

Παθητικοί καπνιστές

Το κάπνισμα δεν απειλεί μόνο την υγεία των καπνιστών αλλά και αυτών που δεν καπνίζουν αλλά συναναστρέφονται με καπνιστές και επηρεάζουν την υγεία τους μέσω του παθητικού καπνίσματος.

Αν καπνίζεις

• Έχεις 20 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνεις από καρκίνο του πνεύμονα.
• Έχεις 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνεις από κάποιου τύπου ασθένεια των πνευμόνων.
• Έχεις 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνεις από καρκίνο του λάρυγγα.
• Έχεις 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνεις από κάποια καρδιακή ασθένεια.
• Έχεις διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνεις από εγκεφαλικό.

Το κάπνισμα προκαλεί...

• Κίτρινες κηλίδες στα δόντια και στα δάχτυλα των χεριών.
• Βήχα και πονόλαιμο.
• Προβλήματα αναπνοής.
• Κούραση.
• Ρυτίδες.
• Απώλεια χρημάτων.
• Καρκινογενέσεις.
• Άσχημη αναπνοή.
• Καρδιακές παθήσεις.
• Ασθένειες στα ούλα.
• Μείωση της γονιμότητας.

Όταν κόψετε το τσιγάρο:

Σε 20 λεπτά:
Η πίεση του αίματος και οι σφυγμοί πέφτουν στο κανονικό.
Η θερμοκρασία των άκρων ανεβαίνει στο κανονικό.

Σε 8 ώρες:
Το μονοξείδιο του άνθρακα στο αίμα πέφτει στο κανονικό.
Το οξυγόνο ανεβαίνει στα φυσιολογικά επίπεδα.

Σε 24 ώρες:
Μειώνεται η πιθανότητα καρδιακής προσβολής.

Σε 48 ώρες:
Ενδυναμώνει η γεύση και η όσφρηση.

Σε 72 ώρες:
Η αναπνοή αρχίζει να λειτουργεί ομαλότερα.
Αυξάνεται η χωρητικότητα των πνευμόνων.

Από 2 εβδομάδες έως 3 μήνες:
Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται.
Το περπάτημα γίνεται ευκολότερο.
Η λειτουργία των πνευμόνων αυξάνεται κατά 30%.

Από 1 έως 9 μήνες:
Σταματάει ο βήχας και η κούραση.
Η αναπνοή διαρκεί περισσότερο.
Αρχίζει η ανάπλαση του ενδοθηλίου των βρόγχων.

Μετά από 5 χρόνια:
Ο θάνατος από καρκίνο του πνεύμονα στο μέσο καπνιστή (ένα πακέτο την ήμερα) μειώνεται (κατά 50%) από 137 ανά 100.000 σε 72 ανά 100.000.

Μετά από 10 χρόνια:
Οι προκαρκινικές κυψέλες αντικαθίστανται.
Οι πιθανότητες άλλων καρκίνων (στόματος, λάρυγγα, οισοφάγου), κύστεων (νεφρών και παγκρέατος) μειώνονται.

Κάθε τσιγάρο που καπνίζουμε αφαιρεί 5 1/2' απο τη ζωή μας. Κάθε δέκα 10 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος πεθαίνει στη γη εξαιτίας του καπνίσματος. Το 1994 υπήρξαν 3 εκατομμύρια θύματα ενώ το 2025 αναμένεται να ξεπεράσουν τα 10 εκατομμύρια. Η Ελλάδα συνεχίζει να έχει το θλιβερό προνόμοιο να είναι πρώτη σε καπνιστές σε όλη την Ευρώπη και τρίτη στον κόσμο μετά την Κύπρο και την Κούβα. Το 43% του ελληνικού πληθυσμού καπνίζει, γεγονός που κοστίζει 15.000 θανάτους το χρόνο. Απ' αυτούς 3.500 θάνατοι ανδρών και 500 θάνατοι γυναικών οφείλονται στον καρκίνο του πνεύμονα.
Στον καπνό του τσιγάρου περιέχονται περισσότερες από 2.000 διαφορετικές ουσίες. Από τις ουσίες αυτές τη μεγαλύτερη τοξική δράση, με σημαντική ευθύνη στην πρόκληση ορισμένων νόσων παρουσιάζουν το μονοξείδιο του άνθρακα, η νικοτίνη και η πίσσα.
Το κάπνισμα των τσιγάρων έχει συσχετισθεί κυρίως με τρεις κατηγορίες νοσημάτων. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο του πνεύμονα, του λάρυγγα και της ουροδόχου κύστης, καθώς και τις χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, όπως χρόνια βρογχίτιδα και πνευμονικό εμφύσημα.
Το κάπνισμα ευθύνεται ακόμα ή συμμετέχει, στην πρόκληση αγγειοεγκεφαλικών διαταραχών, περιφερικών αρτηροπαθειών, αγγειακών ανευρυσμάτων, καρκίνου του στόματος, φάρυγγα, οισοφάγου, ήπατος, παγκρέατος, νεφρών, λοιμώξεων του αναπνευστικού και πεπτικού έλκους.
Η δύναμη που εμποδίζει τον καπνιστή να διακόψει το κάπνισμα είναι η εξάρτηση. Η εξάρτηση αφορά και τη βιοχημεία του ανθρώπινου οργανισμού και τη συμπεριφορά του ίδιου του ανθρώπου.
Στην πρώτη περίπτωση που πρόκειται για φαρμακολογική εξάρτηση, αποκλειστικά υπεύθυνη είναι η νικοτίνη. Η νικοτίνη είναι μία χημική ουσία που προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό και επιδρά κυρίως στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Οταν καταπίνουμε τον καπνό η νικοτίνη εισέρχεται στο αίμα και πολύ γρήγορα διαχέεται σ' όλο το σώμα. Κάθε καπνιστής για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της νικοτίνης καπνίζει με το δικό του τρόπο το είδος του καπνού που έχει επιλέξει.
Η εξάρτηση της συμπεριφοράς, στηρίζεται στο γεγονός ότι η επανάληψη μιας κίνησης πολλές φορές καταλήγει στο να γίνεται με τρόπο αυτόματο. Το κάπνισμα ενός τσιγάρου απαιτεί μια σειρά κινήσεων, που επαναλαμβανόμενες μέχρι και 15.000 φορές το χρόνο καταλήγουν στο να γίνονται αυτόματα. Η αυτόματη αυτή συμπεριφορά πολύ συχνά συσχετίζεται και με άλλες δραστηριότητες όπως το πρώτο τσιγάρο το πρωί, το τσιγάρο με τον καφε, το τσιγάρο με τους φίλους. Ετσι όταν συμβαίνουν καταστάσεις με τις οποίες ο καπνιστής έχει συνδυάσει το άναμμα του τσιγάρου, ο καπνιστής ανάβει τσιγάρο ασχέτως αν έχει ανάγκη για νικοτίνη εκείνη τη στιγμή.
Για όσους τώρα, έχουν αποφασίσει να σταματήσουν το κάπνισμα οι παρακάτω συμβουλές θα τους βοηθήσουν σημαντικά:
• Γνωστοποιήστε την απόφαση στο φιλικό και οικογενειακό σας περιβάλλον
• Αφήστε να περάσουν 2-3 βδομάδες πριν ξεκινήσετε την προσπάθεια
• Φροντίστε το διάστημα αυτό να μην συμπίπτει με δυσκολίες και στεναχώριες
• Αποφύγετε στην αρχή τους παράγοντες που σας προκαλούν διάθεση για κάπνισμα όπως καφέδες, οινοπνευματώδη, ξενύχτια, τσακωμούς κ.α.
• Παρακαλέστε τους δικούς σας και τους φίλους σας να μην καπνίζουν μπροστά σας και να μην αφήνουν τσιγάρα γύρω σας
• Αντισταθείτε στον πειρασμό "για ένα και μόνο" τσιγάρο
• Περιορείστε τον εκνευρισμό σας με δημιουργικές ασχολίες, σπορ και ψυχαγωγία
• Δείξτε αποφασιστικότητα τις πρώτες μέρες. Η ανάγκη για κάπνισμα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου
• Αν θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παράλληλα και κάποια απ' τις μεθόδους που μπορεί να βοηθήσουν στη διακοπή του καπνίσματος, όπως τσίχλες νικοτίνης, αυτοκόλλητα νικοτίνης, βελονισμό
• Ξαναδοκιμάστε αν αποτύχετε. Λίγοι τα καταφέρνουν με την πρώτη. Και θυμηθείτε ο καθένας μπορεί να κόψει το κάπνισμα αρκεί να θέλει, με ή χωρίς βοήθεια. Καλή τύχη!